• Digital Humanities and Cultural Heritage
• Other research products close
• French close
• Pergamos close

Η παρούσα εργασία αποτελεί μια έρευνα πάνω στις απογευματινές σχολές του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου που άρχισαν να λειτουργούν στις αρχές του 20ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα το 1918. Εκείνη την περίοδο, από τη μία η Γαλλία πρέπει να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο δείχνοντας παράλληλα τη δύναμή της στο εξωτερικό κι από την άλλη, η Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπη με τον Εθνικό Διχασμό, όπως είναι γνωστή η αντιπαράθεση ανάμεσα στον τότε βασιλιά της Ελλάδας, Κωνσταντίνο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ως αποτέλεσμα του διχασμού εκείνη την περίοδο, υπάρχει και μια έντονη γαλλογερμανική αντιπαράθεση στην ελληνική κοινωνία, η οποία παίρνει πολλές διαστάσεις, ενισχύοντας επίσης τη γαλλική προπαγάνδα στη χώρα. Αυτή η προπαγάνδα πήρε πολλές διαστάσεις σε πολλούς τομείς στην Ελλάδα, καθώς και στην εκπαίδευση. Στόχος αυτών των σχολών είναι η διάδοση του εγχειρήματος «γαλλικά για όλους» που ίσως συμβάλουν στην αρχή του εκδημοκρατισμού της διδασκαλίας των γαλλικών στην Ελλάδα. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι επίσης η εξέταση αυτών των παραμέτρων που οδηγούν σε αυτή την προσπάθεια εκδημοκρατισμού, καθώς οι σχολές του Συνδέσμου προσφέρουν μαθήματα με φθηνά δίδακτρα τα οποία μπορούν να παρακολουθήσουν μαθητές γυμνασίου και λυκείου και των δύο φύλων που προέρχονται από όλες τις κοινωνικές βαθμίδες. Τον 20ο αιώνα, παρατηρούμε επίσης ότι η γαλλική γλώσσα αρχίζει και γίνεται ένα απαραίτητο εφόδιο στον επαγγελματικό τομέα. Le but de cette recherche est de présenter les écoles du soir de la Ligue franco-hellénique créées au début du XXe siècle et plus précisément en 1918. Pendant cette période, la France essaie de se développer en montrant sa puissance à l’étranger après les conséquences douloureuses de la Première Guerre Mondiale. D’autre part, la Grèce se trouve dans une situation agitée à cause du Schisme National entre le roi Constantin et le gouverneur Eleftherios Venizélos où la rivalité franco-allemande se culmine. En effet, la mission de propagande française en Grèce s’intensifie dans plusieurs domaines, notamment dans le domaine éducatif. La Ligue franco-hellénique issue de l’Ecole Française d’Athènes crée des écoles du soir dans plusieurs territoires grecs qui permettent l’expansion de la langue française et le renforcement des relations franco-helléniques tout au long du pays où il n’existe pas d’écoles françaises. Les écoles du soir de la Ligue franco-hellénique promeuvent le projet « français pour tous » visant à une démocratisation de l’enseignement du français en Grèce.

Ο Μεσοπόλεμος είναι μία δύσκολη περίοδος για την Ελλάδα. Η χώρα είναι αποδυναμωμένη επειδή βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου από το 1912 έως το 1922 και οι πρόσφυγες καταφτάνουν φέρνοντας μαζί τους αρρώστιες, μιζέρια και δυστυχία. Με την κινητοποίηση του στρατού, επιδημίες ξεσπούν, γεγονός που αυξάνει το ποσοστό θνησιμότητας στη χώρα. Η χώρα αντιμετωπίζει οικονομική, πολιτική και υγειονομική κρίση. Ο πληθυσμός υποφέρει σε μία χώρα της οποίας το υγειονομικό σύστημα δεν είναι ενιαίο. Το 1920, το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, ένας θεσμός συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, ιδρύεται, γεγονός το οποίο φέρει ελπίδα στους κατοίκους. Για την Ελλάδα, είναι ο μόνος οργανισμός ο οποίος ετοιμάζει βιολογικά-θεραπευτικά προϊόντα, διεξάγει έρευνες και κάνει αναλύσεις ταυτόχρονα. Για το Ινστιτούτο Παστέρ του Παρισιού, είναι η ευκαιρία να διαδώσει τις γνώσεις του Λουί Παστέρ. Ωστόσο, το 1929, ένας αντίπαλος κάνει την εμφάνισή του: η Υγειονομική Σχολή Αθηνών. Πλέον τα συμφέροντα του Ινστιτούτου απειλούνται, γεγονός το οποίο οδηγεί στην επικύρωση δύο συμβάσεων, μία μεταξύ του Υπουργείου Υγιεινής και του Ινστιτούτου, το 1930 και μία ακόμη με το Ινστιτούτο Παστέρ του Παρισιού και την ελληνική κυβέρνηση το 1934. Από τότε μία νέα περίοδος ξεκινάει για το Ινστιτούτο, επειδή το Ινστιτούτο Παστέρ του Παρισιού του έδωσε το μονοπώλιο του εμβολίου κατά της φυματίωσης B.C.G.. Ο θεσμός καταπολεμά την φυματίωση, μία σοβαρή ασθένεια και πιθανόν θανάσιμη εκείνη την εποχή, προσφέροντας μία μαζική παραγωγή αυτού του εμβολίου. Την περίοδο του Β’ΠΠ και της Κατοχής, το Ινστιτούτο παρέμεινε ανοιχτό. Η προτεραιότητά του είναι ο εμβολιασμός, για να προστατευθεί ο πληθυσμός και ο στρατός. Παρόλες τις δυσκολίες, το Ινστιτούτο συνεχίζει να λειτουργεί και το προσωπικό του κάνει τα πάντα για να μην ξεσπάσουν επιδημίες. Με αυτόν τον τρόπο, το Ινστιτούτο συνέβαλε στην βελτίωση του υγειονομικού επιπέδου της χώρας, σε μία δύσκολη περίοδο. L’entre-deux-guerres est une période difficile pour la Grèce. Le pays est affaibli car il se trouve dans un état de guerre de 1912 à 1922 et les réfugiés arrivent en portant avec eux des maladies, de la misère et de la tristesse. Avec la mobilisation des armées, des épidémies éclatent, ce qui fait augmenter le taux de mortalité. La Grèce affronte une crise économique, politique et sanitaire. La population souffre dans un pays dont le système sanitaire n’est pas cohérent. En 1920, l’Institut Pasteur Hellénique, résultat de coopération entre les deux pays, est fondé, ce qui apporte de l’espoir à la population. Pour la Grèce, c’est le seul organisme qui prépare des produits biologiques-thérapeutiques, mène des recherches et fait des analyses en même temps. D’autre part, pour l’Institut Pasteur de Paris, c’est l’occasion de répandre ses connaissances pasteuriennes. Pourtant, en 1929, un adversaire fait son apparition : l’École d’Hygiène. Les intérêts de l’Institut sont menacés, ce qui conduit à la ratification de deux conventions, l’une entre le ministère de l’Hygiène et l’Institut en 1930 et l’autre entre l’Institut Pasteur de Paris et le gouvernement grec en 1934. Dès lors, une nouvelle période pour l’Institut commence car l’Institut Pasteur de Paris lui accorde le monopole du vaccin antituberculeux B.C.G. L’établissement lutte contre la tuberculose, une maladie grave, potentiellement mortelle de l’époque, en offrant une production massive de ce vaccin. Pendant la Seconde Guerre mondiale et l’Occupation, l’Institut reste ouvert. Sa priorité est la vaccination pour que le public et l’armée soient protégés. Malgré les difficultés, l’Institut continue à fonctionner et son personnel fait tout afin que des épidémies n’éclatent pas. Il est parvenu ainsi à renforcer le niveau sanitaire du pays, dans une période pénible.

Η παρούσα διπλωματική εργασία σκιαγραφεί το πορτραίτο του ελληνικού γαλλόφωνου περιοδικού Η Ανατολική Μεσόγειος, που εκδόθηκε στο Παρίσι από την 21η Απριλίου 1917 μέχρι την 30η Δεκεμβρίου 1918 από τον Δημήτριο Πλάτωνος Σεμελά, Έλληνα με καταγωγή από τη Θράκη. Κυκλοφορεί στη Γαλλία και στο εξωτερικό και απευθύνεται στο γαλλικό κοινό, αλλά και στους Έλληνες της διασποράς. Έντυπο φιλοβενιζελικό, το περιοδικό εναντιώνεται στον βασιλιά Κωνσταντίνο και τάσσεται υπέρ της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Συνηγορεί υπέρ της συμμετοχής της χώρας στον Μεγάλο Πόλεμο, ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει την απελευθέρωση των ελληνικών περιοχών της Μικράς Ασίας. Εισηγείται την ίδρυση ανεξαρτήτων Δημοκρατιών, μεταξύ των οπoίων και αυτή της Θράκης με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Γίνεται λοιπόν υπέρμαχος των πολιτικών προσδοκιών και των διεκδικήσεων των Ελλήνων στο εξωτερικό και όργανο της ελληνικής διπλωματίας στην υπηρεσία της Μεγάλης Ιδέας. Γνωστοποιεί στους Ευρωπαίους τα προβλήματα του αλύτρωτου ελληνισμού και τίθεται στην υπηρεσία του εθνικού σκοπού. Η παρούσα έρευνα επιδιώκει να εντοπίσει τα χαρακτηριστικά αυτής της έντυπης περιοδικής έκδοσης, να ανιχνεύσει την πολιτική κυρίως αλλά και την ιστορική, επιστημονική, λογοτεχνική και φιλοσοφική πτυχή της, να προσδιορίσει τις συνθήκες και τον σκοπό της κυκλοφορίας της, να εξετάσει πώς αυτή παρεμβαίνει στα εσωτερικά ζητήματα της Ελλάδας, να ερευνήσει ως προς τι εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας στο εξωτερικό, να εντοπίσει την ενδεχόμενη συνεισφορά της στις ελληνο-γαλλικές σχέσεις και να αντλήσει τις πληροφορίες που μπορεί αυτή να μας παρέχει σχετικά με την επικαιρότητα της εποχής της, σαν ιστορική πηγή. Le présent mémoire trace le portrait de la revue hellénique francophone La Méditerranée Orientale, publiée à Paris du 21 avril 1917 au 30 décembre 1918 par le Grec originaire de Thrace Démétrius Platon Sémélas. Diffusée en France et à l’étranger, elle s’adresse au public français, mais également aux Grecs de la diaspora. Feuille vénizéliste, la revue s’oppose au roi Constantin et elle s’exprime en faveur de la république en Grèce. Elle prône la participation du pays à la Grande Guerre, pour qu’il puisse revendiquer l’affranchissement des contrées helléniques de l’Asie Mineure. Elle préconise la fondation de Républiques indépendantes, dont celle de Thrace ayant comme capitale Constantinople. Elle devient porte-parole des aspirations politiques et des revendications des Grecs à l’étranger et organe de la diplomatie grecque au service de la Grande Idée. Elle fait connaître aux Européens les problèmes de l’hellénisme irrédimé et elle se met au service de la cause nationale. La présente recherche vise à repérer la physionomie de cette publication périodique, dégager son aspect notamment politique mais aussi historique, scientifique, littéraire et philosophique, cerner les circonstances et l’objectif de sa publication, examiner comment elle intervient aux affaires intérieures de la Grèce, enquêter en quoi elle sert les intérêts nationaux de la Grèce à l’étranger, déceler sa contribution éventuelle aux relations franco-helléniques, et tirer les informations qu’elle peut nous fournir sur l’actualité de son époque, en tant que source de l’Histoire.